به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، اهمیت و توجه به تهدیدات ناهمطراز و جنگ های نیابتی خصوصا در منطقه خاورمیانه، طی سالهای گذشته بیش از پیش در رسانه ها و مباحث تخصصی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است و طیف وسیعی از این مصادیق - از گروه های تروریستی مانند داعش یا پژاک گرفته تا برخی سوداگران مرگ در مرزهای شرقی کشورمان- به نوعی از این تهدیدات به شمار می آیند که خوشبختانه تحت اشراف و تسلط کامل چشم های تیزبین در کشورمان هستند.

جمهوری اسلامی ایران از ابتدا تا به امروز مبارزه با این گروه های تروریستی و همچنین سوداگران مرگ را در دستور کار داشته و شهدای زیادی را نیز در این راه تقدیم کرده است و تنها در بخش مبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر تا به امروز بیش از 4 هزار شهید را می توان مورد اشاره قرار داد، در حالی که خسارت های وارده به کشورمان، صرفا در تقدیم این نیروی انسانی جان بر کف خلاصه نمی شود.

پهپادهای مسلح؛ ابزاری نو در نبردهای نیابتی

اما یکی از راههای موثری که توانسته ضمن کاهش تلفات انسانی، بهره وری در حفاظت از مرزها و امنیت کشورمان را افزایش دهد، ورود تجهیزات و فناوری های نوین است که شامل انواع سامانه های الکترونیکی و وسایل مدرن است که در این میان، پهپادها نقش ویژه ای دارند.

هواپیماهای بدون سرنشین حداقل در کشور ما فناوری جدید به حساب نیامده و از زمان جنگ تحمیلی به صورت بومی توسط متخصصان دفاعی و دانشگاهی توسعه پیدا کرده است. در ابتدای راه ایرانیان با بحث شناسایی وارد این حوزه شدند اما این ابزار موثر، کارایی بیشتری نیز دارند.

از زمان جنگ تحمیلی طرح هایی برای مسلح کردن پهپادهای ایرانی وجود داشته است که در آن زمان، بر پایه مسلح کردن پهپادها به راکت های آر پی جی 7 بوده است اما امروزه و با پیشرفت تکنولوژی ها در کشور، پهپادهایی با مداومت پروازی بیشتر و مسلح به موشک ها و بمب های هدایت شونده وارد کار شده اند که می توانند به عنوان یک سلاح تاثیرگذار در نبرد وارد شوند.

طی سالهای اخیر، می توان پهپادهایی چون کرار، فطرس و شاهد 129 را به عنوان نسل جدید پرنده های بدون سرنشین ساخت کشورمان نام برد که به طور تخصصی، توان و ساختار ورود به صحنه نبرد را در اختیار دارند که شاهد 129 از تولیدات مدرن نیروی هوافضای سپاه پاسداران، در ماههای اخیر، درخشش ویژه تری داشته است. اما اینکه پهپادی مثل شاهد 129 دارای چه مزایایی در نبردها است و چه خدماتی به حفاظت از مرزها و منافع جمهوری اسلامی ایران کرده است، موضوعی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

شاهد 129، مهاجمی برای تمام فصول

همانگونه که در ابتدا به آن اشاره شد در جنگ های جدید با نوعی متفاوت از تهدیدات رو در رو هستیم. دشمنانی که لباس خاصی به تن نداشته، در گروه های کوچک حرکت کرده و عمدتا سعی می کنند از رو به رو شدن مستقیم با یگان های دشمن خودداری کنند. در چنین فضا و شرایطی، کشف و شناسایی دشمن و تعقیب آن اولویت اول هر نیروی نظامی به شمار می آید و بایستی برای مدتی طولانی نقاط مورد نظر باید مورد بازدید قرار گرفته و مراقبت شوند.


یکی از مناطق مورد نظر در این خصوص، مرزهای جنوب شرق کشور است. وجود بی ثباتی در کشورهای همسایه ایران و استفاده گروه های تروریستی و خلافکار از این شرایط از جمله مشکلات این بخش از کشور ماست. حال برای پوشش دادن مرزهای وسیع کشور در این منطقه می توان راه های مختلفی را آزمایش کرد.

حضور گسترده نیروهای زمینی و یا استفاده از هواپیماهای بزرگ سرنشین دار از جمله راهکارهای ابتدایی است که در هر دو صورت، هزینه مالی و در عین حال تلفات انسانی دور از انتظار نخواهد بود. در چنین شرایطی هواپیمای بدون سرنشین مثل شاهد 129 یکی از بهترین گزینه ها برای این شرایط است.

این هواپیمای بدون سرنشین اولا دارای مداومت پروازی 24 ساعته بدون نیاز به سوختگیری است و می تواند از یک جاده ساده بدون هیچ قابلیت خاص به پرواز درآمده و در عین حال از یک مرکز کنترل به اندازه کابین یک تریلر، کنترل شود. بر اساس یک آمار، هزینه پروازی این پهپاد برای هر ساعت در حدود 100 هزار تومان است که در مقایسه با نمونه های سرنشین دار بسیار پایین تر به شمار می آید.


ارتفاع پروازی این پهپاد در حدود 7600 متر از سطح زمین بوده و آن را از برد اکثر سامانه های ضد هوایی دوش پرتاب که ممکن است برخی از گروه های تروریستی در اختیار داشته باشند، نیز خارج می کند. برد پروازی شاهد 129 نیز بین 1700 الی 2000 کیلومتر اعلام شده است.

سیستم اپتیکی این پهپاد توان شناسایی 200 کیلومتری اطراف را داشته و در شب، روز و کلیه شرایط آب و هوایی می تواند تصویر واضحی را در اختیار فرماندهان قرار دهد. در عین توان حمل موشک و بمب های هدایت شونده نیز برای این پهپاد وجود داشته و می تواند به صورت همزمان هم عملیات شناسایی و هم تهاجم به اهداف مورد نظر را انجام دهد. جمیع این خصوصیات شاهد 129 را به یک انتخاب عالی برای شرایطی مثل جنوب شرق کشور بدل می کند.

در عین حال با نگاهی به تجربیات نیروهای فرامنطقه ای در افغانستان و عراق و اقدامات این اشغالگران هم می توان به این نکته دست پیدا کرد که پهپادها امروزه در بحث مقابله با نیروهای نامنظم بهترین ابزار به حساب می آیند.

اقتدار پهپادی ایران از مرزها خارج شده است

اگرچه برخی رسانه های معاند، طی روزهای اخیر تلاش کردند با برجسته کردن یک موضوع فاقد پشتوانه نظامی، شاهد 129 را به صورتی منفی و تهدیدآمیز مطرح کنند، اما ظاهرا در سوریه نیز ورود این پرنده مدرن، با تاثیرات مهمی همراه بوده است و ضرباتی سخت را به نیروهای تکفیری وارد کرده است. به عنوان مثال طی روزهای گذشته رسانه ملی تصاویری از این پهپاد و محل تولید آن و همچنین برخی از عملیات های آن در جنوب شرق کشور پخش کرد.

در این بین، تصاویری نیز از حمله این پهپاد منتشر شد که در آن مختصات هدف مورد نظر درج شده است. با جستجوی مختصات مورد نظر به نقطه ای بسیار نزدیک به جاده حلب به دمشق در کشور سوریه می رسیم که این روزها شاهد نبرد سنگین بین نیروهای محور مقاومت و تروریست ها است.


در حقیقت جبهه سوریه از نقاطی است که نیاز شدیدی به پهپادی مثل شاهد 129 دارد. نبردهای طولانی مدت، نیاز به شناسایی مداوم به دلیل تغییر سریع نیروهای متخاصم، نیاز به حملات ضربتی و ماندگاری بالا در صحنه نبرد همه مزایایی است که با یکدیگر در پهپاد شاهد 129 جمع شده و آن را به انتخابی مناسب برای مقابله با تهدیدات از مرزهای جنوب شرقی ایران تا درون سوریه بدل کرده است.



با توجه به افتتاح «خط تولید اطلاعات مکانی با استفاده از تصاویر اخذ شده توسط هواپیماهای بدون سرنشین» در سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح که طی روز دوشنبه با حضور وزیر دفاع صورت گرفت، می توان این نوید را داد که پهپادهایی چون شاهد 129، هم اکنون تبدیل به دیده بان و مرزبان مدرن و مسلط ایرانی در جنوب شرق، مهندس نقشه برداری با استفاده از ساختار مثلث بندی هوایی و محاسبات فتوگرافی و سربازی وظیفه شناس در دفاع از جبهه انقلاب اسلامی شده اند که قطعا کمیت و کیفیت حضورشان در سالهای آینده، رشدی چشمگیر خواهد داشت.